Valse Macht in de praktijk

Valse Macht is één van de vijf afweermechanismen dat door iedereen in meer of mindere mate wordt gebruikt om te dealen met de uitdagingen in het leven. Bij dit overlevingsmechanisme denk je dat de ander niet deugt en jou wat aandoet.

Wat is Valse Macht?

Valse Macht is een afweermechanisme dat ervoor zorgt dat je jouw eigen onvolkomenheden, angsten of negatieve eigenschappen niet hoeft te erkennen en de negatieve gevolgen daarvan niet hoeft te voelen.

de splinter zien in het oog van de ander, maar niet de balk in het eigen ogen 

Het is daarmee een laag boven op Primaire Afweer, het mechanisme waar je negatieve zelfbeeld tot uiting komt. Om dit negatieve zelfbeeld te bedekken wordt Valse Hoop of Valse Macht toegepast.

Het nut van Valse Macht

Net als de andere afweermechanismen beschermt Valse Macht ons Innerlijke Kind tegen de pijn van afwijzing. Kort door de bocht kan je zeggen dat je dit doet door de ander af te wijzen. Door kritisch te zijn op de ander verleg je de focus waardoor je jezelf ‘beter’ voelt, je projecteert je negatieve zelfbeeld op de ander.

In de praktijk verneem ik vaak dat mensen het niet prettig vinden als ze horen dat ze Valse Macht toepassen, de term roept negatieve associaties op. Aan de ene kant heel logisch, aan de andere kant niet, omdat het mechanisme wel degelijk een doel heeft. Valse Macht zorgt ervoor dat je de pijn die hoort bij  het “niet goed genoeg zijn” niet voelt.

Een voorbeeld

Stel dat je erachter komt dat je partner al jaren vreemd gaat en dat daardoor een eind aan je relatie komt. In een dergelijke pijnlijke situatie helpt Valse Macht jou om te onthechten. Door de veroordeling van je partner (“wat is hij/zij ook een …”) creëer je meer afstand waardoor het makkelijker is om je partner los te laten. En heel belangrijk, door de de ander te veroordelen, voel je de pijn van de afwijzing minder.

Dit geldt voor alle situaties waarin je pijn van afwijzing ervaart. Eerst is er dan Primaire Afweer (ik ben niet goed genoeg) en vervolgens ga je het of proberen te redden met Valse Hoop of je creëert afstand door middel van Valse Macht.

Sub-personen die Valse Macht toepassen

Alle afweermechanismen zijn bij iedereen actief, alleen de mate waarin verschilt per persoon. Hieronder beschrijf ik een aantal sub-personen die gebruik maken van Valse Macht, je herkent er vast een aantal … of herken je het alleen in de ander 😉

De Criticus

Voor de Criticus is niets goed, er is altijd wat aan te merken. Werkelijk niets deugt aan de ander, de omgeving of wat dan ook. De Criticus oordeelt altijd over iets buiten zichzelf (de ander is niet goed genoeg) en is daarom niet verwarren met de Innerlijke Criticus die het juist bij zichzelf zoekt (ik ben niet goed genoeg).

Het Slachtoffer

“Waarom overkomt mij dit nou weer?” “Of waarom moeten ze mij nou weer hebben?” Dit zijn mogelijke gedachten die je hebt als het Slachtoffer in jou aan het stuur zit. Het overkomt je allemaal en je voelt jezelf niet verantwoordelijk voor wat er gebeurt.

Let op! Het bovenstaande gaat over slachtoffer GEDRAG. Dat is wat anders dan letterlijk slachtoffer zijn van bijvoorbeeld een misdrijf, misbruik, etc.

De Rebel

Deze herken ik in mezelf, als ik me afgewezen voelde (niet gehoord), gooide ik mijn kont tegen de krib. De Rebel in mij stond op en ging er tegenin om mezelf als het ware weer op de kaart te zetten.

De Narcist

Een extreme vorm van Valse Macht wordt toegepast door de Narcist, vanuit onzekerheid houdt de Narcist de ander klein om zichzelf groter te voelen.

Voor de duidelijkheid; als je Valse Macht toepast, betekent dat absoluut niet dat je een Narcist bent!

Het nadeel van Valse Macht

Alle afweermechanismen hebben een beperkende werking op je leven. Waar ze je als jong kind helpen te overleven, zitten ze je als volwassene enorm in de weg.

Een groot nadeel van Valse Macht is dat je niet de verantwoordelijkheid neemt voor je eigen leven, het ligt altijd buiten jouzelf. Bijvoorbeeld door de gedachten dat een ander je iets aandoet, ontsla je jezelf om te kijken naar jouw eigen aandeel in het geheel. De ander moet veranderen, jij niet. En dat werkt natuurlijk nooit.

Bovendien is de onderlinge communicatie niet bepaald geweldloos te noemen. Als jij boven de ander gaat staan, ontstaat er altijd een ongelijkwaardige relatie. Dit zorgt vroeg of laat voor problemen, je leven staat bol van conflicten.

De oorzaak buiten jezelf zoeken, maakt persoonlijke groei nagenoeg onmogelijk. Doordat je niet inziet dat je een negatief zelfbeeld hebt en er dus niet aan werkt, beland je iedere keer weer in situaties die je juist wil voorkomen. Daardoor heb je nog meer Valse Macht nodig om te ‘overleven’. Je zit in een vicieuze cirkel.

Welke sub-persoon herken jij in jezelf die Valse Macht toepast? Fijn als je dit onderin bij reacties met ons deelt.